Hizmet, ürün veya mal karşılığı yapılması gereken ödemede uygulanan indirim oranı, iskonto olarak adlandırılır. İndirim anlamına gelen iskonto, işletmeler tarafından uygulanarak kullanıcılara avantajlı ödeme imkanı sunar. Kampanya döneminde sıkça karşılaşılan iskonto terimi, ürünün maddi değeri üzerinden hesaplanır. İskonto hesaplaması sonucu ortaya çıkan değer ise ürün veya hizmetin anlık fiyat bilgisini verir.
Ticari hayatta satış iskontosu uygulaması olarak geçen ifade, mal bedeli üzerinden uygulanan indirim oranı anlamı taşır. Birçok işletme iskonto uygulaması ile depolarında veya mağazalarında beklettiği ürünleri kısa sürede elden çıkarmayı planlar. Bunun yanı sıra bankacılık sektöründe de iskonto terimi sıkça kullanılır. Henüz vadesi gelmeyen borçların veya kredilerin faiz oranları için uygulanan indirim de iskonto olarak tanımlanır. Yüzde olarak belirlenen iskonto, fiyat düşüşünün hangi oranda yapılması gerektiğini yansıtır. Peki iskonto nasıl hesaplanır?
İskonto Nasıl Hesaplanır?
Mal veya hizmet tutarı üzerinden uygulanan iskonto oranı, ilk fiyat üzerinden uygulanan formül hesaplamasıyla bulunur. Sezon sonu indirimleri döneminde veya kampanyalar sırasında alıcı taraf iskonto hesaplaması ile elde edeceği fiyat avantajını kolayca hesaplayabilir. İskonto oranı hesaplamasında; ürün veya hizmet fiyatından ilk etiket tutarı çıkarılır. Daha sonra ilk fiyata bölünen tutar 100 ile çarpılır. Bu formül üzerinden ürün veya mal fiyatıyla ilgili gerçekleştirilen iskonto oranını bulmak mümkündür. Kısacası iskonto oranı bulma formülü; [ (İlk fiyat – indirimli tutar) / ilk fiyat] X 100’dür.
Örnek vermek gerekirse; 1.000,00 TL tutarındaki eşofman takımını 900,00 TL’ye aldığımızı varsayalım. Burada uygulanan indirim tutarı 100.00 TL’dir. Formüle göre gerekli hesaplamalar yapıldığında; [ (1.000– 900) / 1000] X 100 = %10 olarak hesaplanır. Böylece almış olduğumuz eşofman takımındaki iskonto oranının %10 olduğu görülebilir.
Buradan yola çıkarak ürünün ilk fiyatının belirlendiği ve uygulanacak iskonto oranının tespit edildiği durumlarda da ilgili formülde gerekli işlemleri yaparak ürünün indirimli fiyatını bulmak oldukça kolaydır. Örnek olarak; 250,00 TL tutarında ilk fiyata sahip tişörtün %15 iskonto indirimi uygulanarak satışa çıkarıldığını varsayalım. Ürünün son satış fiyatını A olarak adlandıralım. Formüle göre; [ (250,00– A) / 250] X 100 = %15’den A’nın 212.50 TL olduğu sonucu bulunur. Daha basit ifadeyle; ilk fiyat üzerinden uygulanan indirim tutarı 250 X 15/100 = 37.50 olarak bulunur. Ardından İlk fiyat-indirim tutarı hesaplamasından, 250,00 TL- 37,50 TL = 212,50 TL olarak indirimli fiyatın 212,50 TL olduğu sonucu rahatça bulunabilir.
Hesap Makinesi Yardımıyla İskonto Nasıl Hesaplanır?
İskonto uygulamasının işletmelerde veya perakende satış yapan firmalarda hesap makinesi üzerinden kısa sürede hesaplandığını görmüşsünüzdür. Otomatik olarak saniyeler içinde gerçekleşen bu yöntem, müşteriye anında fiyat bilgisi vermeye yardımcı olurken, alıcıların da indirimli etiket tutarına ulaşmasını kolaylaştırır.
Hesap makinesi yardımıyla iskontolu tutarı bulmak için; Liste fiyatı X iskonto oranı işlemi yapılır. Daha sonra yüzde tuşuna basılır ve sırasıyla eksi eşittir basamakları uygulanır. Buradan sonuçla ilgili mal veya hizmetin iskonto oranına göre indirimli fiyatına kısa sürede ulaşmak mümkündür.
İskonto hesaplaması sonrası bir ürünün alış fiyatını daha kolay şekilde de bulabilirsiniz. 1’den iskonto oranını çıkardıktan sonra liste fiyatıyla bulduğunuz kat sayıyı çarparak, anlık satış fiyatına ulaşabilirsiniz. Örnek olarak; 1.500,00 TL tutarında satışa sunulan saat için %10 oranında iskonto uygulandığını düşünelim. Formüle göre; 1 – 0,10 = 0,9 sonucundan 1.500 X 0,9 = 1,350 olarak bulunur. 1.500,00 TL’den satışa sunulan saatin yüzde 10 iskonto uygulandıktan sonraki satış fiyatı 1.350,00 TL’dir. Bu formül, iskonto oranı ve liste fiyatı belirli olan mal veya hizmetlerin indirimli satış tutarlarını bulmak için sıkça kullanılır.
İskonto Neden Yapılır?
İskontonun uygulanma nedenleri arasında birçok faktör yer alır. Genellikle iskonto uygulaması, müşterilerin kazançlı çıkmasına yardımcı olmak amacıyla yapılır. Daha fazla müşteri çekme gayretinde olan işletmeler, iskonto uygulaması ile ürün veya hizmetlerini pazarlamayı amaçlar. Bunun yanı sıra iskonto uygulaması firmalar bazında yılın belli dönemlerinde veya özel günlerde uygulanabilir. Özel günlerde gerçekleştirilen yüksek iskonto oranları, işletmelerin mali açıdan güçlenmesine yardımcı olurken, müşterilerin de kazançlı alışveriş gerçekleştirmesine katkı sağlar.
Hizmet sektöründe veya borç alanında da iskonto uygulaması mevcuttur. Tüketici motivasyonunun artmasında etkili iskonto uygulamaları genellikle bankacılık sektöründe görülür. Uzun vadeli kredi borçlarında veya vadeli ürün alımlarında uygulanan iskonto oranı, müşterinin ödemelerini rahatça gerçekleştirmesine yardımcı olur. Ayrıca toplu satış yapan firmalar, iskonto uygulamasıyla yüklü miktardaki mal veya hizmetleri tek fatura üzerinden satmayı hedefler. Bu gibi durumlarda iskonto oranı perakende satış ortamında uygulanan indirimlere göre daha yüksek olabilir.
Muhasebe alanında uygulanan vergisel veya diğer ödemeler altındaki iskontolar ise borçların kısa vade içinde bitirilmesine destek verir. Borcunu zamanından önce ödemek isteyen müşteriler için uygulanan iskontolar, faizden vazgeçme veya vade farkını talep etmeme gibi durumlar yaratır. Böylece müşteri veya vergi borcu bulunan işletmeler, ödemelerini daha kolay şekilde yapabilir. Bunun sonucunda ise banka veya kurumlar, elde ettikleri erken ödeme dönüşleri sayesinde maddi kayıplarını minimum seviyeye düşürmeyi amaçlar. Yeni gelen müşterilere uygulanan iskontolar veya vadeli alacaklarda silinen faizler gibi indirim uygulamaları sayesinde de ticari mallara ya da hizmetlere olan talebi korumak mümkündür.
İskonto Türleri Nelerdir?
İskonto türleri arasında; miktar, peşin, mevsimlik, grup, müşteri, iç ve dış iskontosu çeşitleri yer alır. Uygulanma şekilleri birbirinden farklı iskonto türleri, ticari hayatta mal veya hizmet alımını kolaylaştırır. İskonto türlerinin uygulanma alanları ve tanımları ise şu şekildedir:
- Miktar İskontosu: Belli bir dönem içinde alıcı tarafından satın alınan malların miktarına göre uygulanan iskonto türüdür. Miktar iskontosunda, satışı gerçekleştirilen mallara göre satıcı tarafından farklı indirim oranları uygulanır. Ayrıca miktar iskontosunda ödeme planının daha önceden belirlenmiş olması gerekir.
- Peşin İskonto: Mal veya hizmetin alıcı tarafından peşin olarak ödendiği durumlarda ortaya çıkar. Satıcı taraf, ilgili mal veya hizmet tutarının alım sırasında ödenmesi halinde peşin iskonto oranı uygular.
- Mevsimlik İskonto: İşletmelerin yüklü satış yaptığı dönemler sonrası elde kalan mal veya hizmeti kolayca satmak amacıyla uyguladığı indirim oranıdır. Mevsimlik iskonto uygulaması ile işletmeler satışlarını canlandırmayı amaçlar.
- Grup İskontoları: Fatura üzerinde yer alan tüm malların toplam fiyatı üzerinden gerçekleştirilen iskonto oranına, grup iskontoları adı verilir. Grup iskontolarına, toplu mal veya hizmet satışı gerçekleştiren işletmelerde rastlamak mümkündür.
- Müşteri İskontosu: Alışveriş bedelinin ödenmesi sırasında yapılan indirime, müşteri iskontosu denir. Müşteri özelinde yapılan indirim oranını ifade eder. Ayrıca işletmeler veya bankalar tarafından müşterilerin ödüllendirilmesi amacıyla da uygulanır.
- İç İskonto: Peşin değer üzerinden hesaplanan iskonto uygulamasıdır. Basit ve bileşik faiz yöntemleriyle birlikte kullanılabilir.
- Dış İskonto: Menkul değerlerin vadeli satışları üzerinden uygulanan iskonto türüdür. Senetlerin vadeli değeri dikkate alınarak hesaplanır.
Fatura veya muhasebe işlemlerinize iskonto uygulamalarını kolayca entegre etmek için Bizim Hesap ile hemen tanışabilirsiniz. Siz de iskonto hesaplamasını kısa sürede tamamlamaya yardımcı olan Bizim Hesap’a geçebilir, ödeme noktasında avantajlı fiyatları kolayca hazırlayabilirsiniz.